ادغام شرکت‌ها به معنای ادغام دو یا چند شرکت به یکدیگر است تا یک شرکت بزرگتر و قوی‌تر ایجاد شود. این فرایند ممکن است از طریق خرید یک شرکت توسط شرکت دیگر یا ایجاد یک شرکت جدید از طریق ادغام دو یا چند شرکت انجام شود. هدف از این عملیات معمولاً افزایش ارزش سهام، کاهش رقابت، دستیابی به توسعه سریع‌تر و یا ایجاد امکانات و منابع بهتر برای شرکت است. به عنوان مثال، شرکت‌ها ممکن است برای کاهش هزینه‌ها و افزایش سهم بازار با هم ادغام شوند. این فرایند معمولاً نیازمند تاییدهای قانونی و نظارتی است و ممکن است به تغییراتی در ساختار سازمانی و کارکنان هر دو شرکت منتهی شود.
مستفد از ماده ۱۱۱ قانون مالیات‌های مستقیم، شرکت‌هایی که با تاسیس شرکت جدید یا حفظ شخصیت حقوقی یک شرکت، در هم ادغام یا ترکیب می‌شوند از لحاظ مالیاتی مشمول رعایت ۷ نکته و اصل می‌باشند :
- تاسیس شرکت جدید یا افزایش سرمایه شرکت موجود تا سقف مجموع سرمایه های ثبت شده شرکتهای ادغام یا ترکیب شده ، از پرداخت دو در هزار حق تمبر مالیاتی موضوع ماده (۴۸) این قانون معاف است.
- انتقال دارایی های شرکت های ادغام یا تر کیب شده به شرکت جدید یا شرکت موجود ، حسب مورد به ارزش دفتری ، مشمول مالیات مقرر در این قانون نخواهند بود .
- عملیات شرکتهای ادغام یا ترکیب شده در شرکت جدید یا شرکت موجود ، مشمول مالیات دوره انحلال موضوع بخش مالیات بر درآمد این قانون نخواهد بود .
- استهلاک دارایی های منتقل شده به شرکت جدید یا شرکت موجود ، باید بر اساس روال قبل از ادغام یا ترکیب ادامه یابد .
- هرگاه در نتیجه ادغام یا ترکیب ، درآمدی به هر یک از سهامداران در شرکت های ادغام یا ترکیب شده تعلق گیرد ، طبق مقررات مربوط مشمول مالیات خواهد بود .
- کلیه تعهدات و تکالیف مالیاتی شرکت های ادغام یا ترکیب شده ، به عهده شرکت جدید یا موجود حسب مورد می باشد.
- آیین نامه اجرای این ماده حداکثر ظرف شش ماه از تاریخ تصویب این اصلاحیه به پیشنهاد مشترک وزارتخانه های امور اقتصادی و دارایی و صنایع و معادن به تصویب هیات وزیران خواده رسید.
(اصلاحی ۱۳۸۰/۱۱/۲۷)
شرکت‌هایی که با تأسیس شرکت جدید یا با حفظ شخصیت حقوقی یک شرکت، درهم ادغام یا ترکیب می‌شوند و از لحاظ مالیاتی مشمول مقررات زیر می‌باشند:
الف) تاسیس شرکت جدید یا افزایش سرمایه شرکت موجود تا سقف مجموع سرمایه‌های ثبت شده شرکتهای ادغام یا ترکیب شده از پرداخت نیم در هزار حق تمبر موضوع ماده (۴۸) این قانون معاف است.
ب) انتقال دارایی‌های شرکتهای ادغام یا ترکیب شده به شرکت جدید یا شرکت موجود حسب مورد به ارزش دفتری مشمول مالیات مقرر در این قانون نخواهد بود.
ج) عملیات شرکتهای ادغام یا ترکیب شده در شرکت جدید یا شرکت موجود مشمول مالیات دوره انحلال موضوع بخش مالیات بر درآمد این قانون نخواهد بود.
د) استهلاک دارایی‌های منتقل شده به شرکت جدید یا شرکت موجود باید بر اساس روال قبل از ادغام یا ترکیب ادامه یابد.
ه) هرگاه در نتیجه ادغام یا ترکیب، درآمدی به هر یک از سهامداران در شرکتهای ادغام یا ترکیب شده تعلق گیرد طبق مقررات مربوط مشمول مالیات خواهد بود.
و) کلیه تعهدات و تکالیف مالیاتی شرکتهای ادغام یا ترکیب شده به عهده شرکت جدید یا موجود، حسب مورد می‌باشد.
ز- آیین‌نامه اجرایی این ماده حداکثر ظرف شش ماه از تاریخ تصویب این اصلاحیه به پیشنهاد مشترک وزارت‌خانه‌های امور اقتصادی و دارایی و صنعت، معدن و تجارت به تصویب هیات وزیران خواهد رسید.
