صورت سود و زیان یکی از صورت های مالی مهم در حسابداری است. در واقع حسابداری بدون وجود صورت های مالی بدون کاربرد می باشد.
تعریف صورت سود و زیان
این نوع صورتحساب از اصلی ترین و مهم ترین صورت های مالی شرکت ها می باشد. چرا که سود و زیان آن ها در یک بازه و دوره زمانی نشان می دهد. سود و زیان با محاسبه تمام درآمدها و همچنین کسر هزینه ها از تمام فعالیت های عملیاتی و غیر عملیاتی معین خواهد شد. در نتیجه نیاز است سود و زیان خالص پیش از اظهارات مالی برای صاحبان سرمایه محاسبه شود. ترازنامه، صورت جریان وجوه نقد، صورت سود و زیان از ۳ صورتحساب مالی در حسابداری مالی می باشد.
این صورت سود و زیان از ۴ صورت مالی اساسی و مهم در امور مالی شرکت ها و حسابداری می باشد. هدف این نوع صورت مالی گزارش خلاصه ای درآمد، سود و زیان ناخالص، بهای تمام شده کالای فروش رفته، هزینه های فروش و اداری، هزینه های غیرعملیاتی و همچنین دیگر درآمدها، مالیات پرداخت شده و سود و زیان خالص در دوره یک ساله و یا سه ماهه و یا دوره های دیگر است.
انواع درآمدهایی که در صورتحساب سود و زیان وجود دارد
- درآمد کسب شده از طریق قراردادن منافع اقتصادی شرکت به دیگر افراد
- درآمد کسب شده از طریق فروش محصولات و خدمات
- دریافت سود های ماهیانه از طریق سرمایه گذاری در بانک ها
- درآمد کسب شده از طریق فروش دارایی ثابت شرکت
انواع هزینه هایی که در صورت سود و زیان وجود دارد
- هزینه هایی که جهت دستمزد کارکنان شرکت ادا می شود
- خرج و هزینه هایی که برای تولید و فروش کالاهای به فروش رسیده استفاده می شود
- هزینه هایی که برای استهلاک ساختمان و تجهیزات موجود در شرکت در نظر گرفته می شود
موارد ضروری در تهیه صورت سود و زیان
- موارد اتفاقی
- سهم اقلیت
- سود خالص و یا زیان
- سود عملیاتی
- مخارج عملیات
- سود یا زیان عملیاتی
- هزینه‌های مالی
- سایر درآمدها و هزینه های غیر تجاری
- مالیات بر درآمد
- سود و زیان فعالیت های نامتعارف
متداول ترین صورتحساب سود و زیان
- درآمد فروش: درآمد شرکت از فروش یا خدمات است که در بالای صورت سود و زیان نشان داده می شود.
- هزینه کالاهای فروخته شده یا هزینه فروش: هزینه‌های مستقیم نظیر نیروی کار، قطعات، مواد و دیگر هزینه ها.
- سود ناخالص: سود ناخالص با کسر هزینه کالاهای فروخته شده. در واقع سود ناخالص یک معیار تقریبی برای کارایی تجارت است.
- سودخالص: درآمد یا سود کسب و کار در طول یک دوره حسابداری است.
- هزینه‌های عمومی: شامل اجاره، هزینه تجهیزات، هزینه اجاره و بیمه، هزینه حقوق، هزینه بازاریابی و تبلیغات و دیگر هزینه هاست که باید برای ادامه کار خرج شود.
- سود زیان عملیاتی: سود عملیاتی درآمد منهای هزینه بدون احتساب مالیات می باشد.
- هزینه‌های مالی: هزینه های مالی در حقیقت هزینه های تامین مالی استقراضی است.
- سود قابل تخصیص: سودی که پس از لحاظ کردن سود خالص دوره سودهای انباشته سنوات قبل و تعدیلات سنواتی به دست می آید.
- مالیات بر درآمد: مبلغ مالیاتی که در ارتباط با مالیات جاری در نظر گرفته می شود.
- استهلاک: هزینه فرسودگی تجهیزات که با گذشت زمان کارایی آن ها از دست می رود.
- هزینه‌های دیگر: بعضی از کسب و کارها هزینه هایی دارند که تنها مختص به صنعت آن ها می باشد.
- درآمد قبل از بهره، استهلا، مالیات: در همه صورت های درآمد وجود ندارد.
نحوه تهیه صورت سود و زیان به چه صورت می باشد؟
برای تهیه صورت درآمد باید مراحلی طی شود که در موارد زیر شرح داده شده است
گام اول: اول باید یک دوره مالی برای دریافت گزارش سود و زیان مشخص شود. شرکت ها دوره مالی خودشان را ۳ ماهه، ۶ ماهه و یا ۱ ساله در نظر دارند.
مرحله دوم: کلیه درآمدهای حاصل از فروش خدمات و یا محصولات توسط شرکت بایستی محاسبه شود.
گام سوم: می بایست قیمت تمام شده محصولات فروخته شده مشخص گردد. قیمت تمام شده هزینه های خرید مواد اولیه، دستمزد کارگران و هزینه هایی را شامل می شود که برای تولید محصول صرف شده است.
مرحله چهارم: می بایست با کسر بهای تمام شده کالاها از درآمد دوره مورد نظر میزان سود ناخالص شرکت بدست بیاید و سپس کسر شود.
در مرحله پنجم: باید هزینه های عملیاتی از قبیل هزینه های عمومی، توزیع و فروش در صورت های مالی شرکت ثبت شوند.
گام ششم: برای بدست آمدن سود عملیاتی نیاز است که هزینه های فروش و ادارای شرکت از مبلغ سود ناخالص شرکت کسر شود. مبلغ به دست آمده پیش از کسر مالیات است.
قدم هفتم: مبلغ مالیات بردرآمد شرکت در صورت مالی ثبت می شود که سود خالص را بتوان محاسبه کرد.
مرحله هشتم: بایستی مبلغ مالیات را از درآمد محاسبه شده شرکت کسر کرد تا بتوان درآمد خالص را به دست آورد.
مرحله نهم: باید اطلاعاتی مانند نام شرکت، سال مالی مورد نظر و عنوان گزارش سود و زیان در قسمت بالای برگه گزارش سود و زیان نوشته شود.
تهیه صورت حساب سود و زیان چه ضرورت هایی دارد؟
در واقع هدف از صورت سود و زیان نشان دادن عملکرد مالی یک شرکت در یک دوره است. از طریق این صورتحساب و دیگر اسناد مالی مانند صورت جریان وجه نقد، گزارش سالیانه و ترازنامه می توان سودآوری کسب و کاری را معین کرد. مشاغل کوچک هنگامی شروع به تهیه صورت سود و زیان می کنند که یک بانک یا سرمایه‌گذار بخواهد ببیند تجارتشان چقدر سودآور است.
حسابداران، سرمایه‌گذاران به طور مرتب صورت های درآمد را مورد بررسی قرار می دهند تا بدانند تجارتشان چقدر در عملکرد مورد انتظار خود درست عمل می‌کند. مالک کسب و کاری که شرکتش به اهداف مالی خود دست نیافته باشد، استراتژی محوری خود را برای بهبود در ۳ ماهه بعدی تعیین می‌کند. اگر کسب و کاری به سود مدنظرش دست پیدا نکند، بانکدار یا وام دهنده نسبت به دادن اعتبار اضافی دچار تردید می شود. شرکتی هم که سودآوری داشته باشد، با تهیه صورت سود و زیان توانایی خود در سرمایه‌گذاری به روشی موفق را نشان می دهد.
فرمول محاسبه سود و زیان
(هزینه های دوره مالی – میزان درآمد دوره مالی = سود دوره مالی)
(درآمد های دوره مالی – میزان هزینه دوره مالی = زیان دوره مالی)
در صورت تمایل میتوانید مقاله صورت معاملات فصلی را بخوانید.
