حسابرسی شرکت ها
حسابرسی شرکتها چیست؟
حسابرسی شرکت یک فرآیند مستقل و حرفه‌ای است که به منظور ارزیابی صحت و صلاحیت اطلاعات مالی و عملکرد یک شرکت انجام می‌شود. هدف اصلی حسابرسی شرکت، تضمین صحت و قابل اعتماد بودن اطلاعات مالی و صورت‌های مالی شرکت است تا کاربران اطلاعات مالی، مانند سرمایه‌گذاران، بانک‌ها، بازاریابان، مدیران و دیگر صاحبان مصلحت، بتوانند به طور معتبر تصمیم‌گیری کنند.
حسابرسان مستقل و معتبر که به عنوان حسابرسان خارجی انتخاب می‌شوند، وظیفه بررسی دقیق و شفافیت اطلاعات مالی و عملکرد شرکت را بر عهده دارند. این بررسی به وسیله‌ی مستندات، آزمون‌ها، مصاحبه‌ها و دیگر انجام می‌شود تا از صحت اطلاعات مالی و اعتبار صورت‌های مالی اطمینان حاصل شود.
هدف از حسابرسی
هدف اصلی از حسابرسی شرکتها، بررسی و ارزیابی صحت، دقت و قابل اعتماد بودن اطلاعات مالی و گزارش‌های مالی شرکت است. این اطلاعات مالی شامل ترازنامه، صورت سود و زیان، جریانات نقدی و سایر گزارش‌های مالی مرتبط با فعالیت‌های شرکت می‌شوند. در این راستا، اهمیت حسابرسی در تضمین اینکه اطلاعات مالیی که توسط شرکت ارائه می‌شود، دقیق، کامل و معتبر باشند، بسیار بزرگ است. دقت و صحت این اطلاعات به شرکتها، سرمایه‌گذاران، بانک‌ها، مدیران، نظارت‌گران و دیگر افراد و نهادهای مرتبط کمک می‌کند تا تصمیمات خود را با اطمینان بیشتری اتخاذ کنند.
برخی اهداف دقیق تر حسابرسی شرکتها شامل موارد زیر می‌شوند:
- تأیید صحت و دقت اطلاعات مالی: اهمیت اصلی حسابرسی در تأیید این است که گزارش‌های مالی توسط شرکت به درستی و بر اساس استانداردهای حسابداری مناسب تهیه شده باشند.
- اطمینان از تطابق با قوانین و مقررات: حسابرس بررسی می‌کند که آیا گزارش‌های مالی و عملکرد شرکت با قوانین مالیاتی، حسابداری و مقررات داخلی و خارجی تطابق دارد یا خیر.
- کاهش ریسک‌های مالی: حسابرس به شناسایی ریسک‌های مالی مختلف در شرکت می‌پردازد و پیشنهادات برای کاهش آن‌ها ارائه می‌کند.
- ارتقاء کنترل‌ها و فرآیندها: حسابرسی می‌تواند با ارائه پیشنهادها برای بهبود کنترل‌های داخلی و فرآیندهای شرکت به بهبود عملکرد و کاهش ریسک‌ها کمک کند.
- ارزیابی عملکرد شرکت: حسابرسی عملکرد شرکت در زمینه‌های مختلفی مانند بهره‌وری، کارایی و اثربخشی را مورد بررسی قرار می‌دهد.
- تأمین اعتماد عمومی: حسابرسی شرکتها به اطمینان عمومی و اعتماد سهامداران، سرمایه‌گذاران و دیگر ذینفعان درباره صحت و دقت اطلاعات مالی کمک می‌کند.
به طور کلی، حسابرسی یک فرآیند بسیار مهم است که به اطمینان حاصل کردن از اعتمادپذیری و قابلیت اعتماد اطلاعات مالی شرکتها به دیگران کمک می‌کند و به اصول اخلاق حرفه‌ای پایبندی دارد.
انواع حسابرسی
حسابرسی شرکتها به دلیل ماهیت مختلف شرکتها و نیازهای مختلف بازار، دارای انواع مختلفی می‌باشند که هر کدام ویژگی‌های خاص خود را دارد که عبارتند از:
- حسابرسی داخلی (Internal Audit): در این نوع حسابرسی، تیم حسابرسی داخلی درون سازمان به مرور فرآیندها، کنترل‌ها و عملکرد مختلف شرکت می‌پردازد. هدف اصلی حسابرسی داخلی بهبود کنترل‌ها و فرآیندها، کاهش ریسک‌ها و بهینه‌سازی عملکرد سازمان است.
- حسابرسی خارجی (External Audit): در این نوع حسابرسی، یک شرکت حسابرسی مستقل از سازمان، صحت و دقت گزارش‌های مالی شرکت را بررسی می‌کند. هدف اصلی حسابرسی خارجی اطمینان حاصل کردن از اینکه گزارش‌های مالی شرکت به درستی و به تطابق با استانداردهای حسابداری مربوطه تهیه شده‌اند.
- حسابرسی عملکردی (Operational Audit): در این نوع حسابرسی، بررسی به عملکرد شرکت در زمینه‌های مختلفی مانند بهینه‌سازی فرآیندها، استفاده از منابع، راهبرد‌ها و عملکرد عمومی می‌پردازد.
- حسابرسی مالی (Financial Audit): این نوع حسابرسی بیشترین توجه را به صحت و دقت گزارش‌های مالی شرکت می‌کند. حسابرس در اینجا سعی می‌کند تا به تأیید صحت اظهارنامه مالی و ترازنامه، و تطابق آن با استانداردهای حسابداری بپردازد.
- حسابرسی مالیاتی (Tax Audit): در این نوع حسابرسی، اهمیت ویژه به بررسی تطابق عملکرد مالی شرکت با قوانین مالیاتی و صحت اظهارنامه‌های مالی مرتبط با مالیات داده می‌شود.
- حسابرسی تطبیقی (Compliance Audit): در این نوع حسابرسی، تطابق فعالیت‌ها و عملکرد شرکت با قوانین، مقررات و استانداردهای داخلی و خارجی بررسی می‌شود.
- حسابرسی تصدیق (Assurance Audit): این نوع حسابرسی برای ارائه تأییدیه یا تصدیقی درباره موارد خاصی مانند سیستم‌ها، عملکردها یا گزارش‌های مالی انجام می‌شود.
- حسابرسی محیطی (Environmental Audit): در این حسابرسی، تأکید بر بررسی تأثیرات محیط زیستی فعالیت‌ها و عملکرد شرکت و پایبندی به استانداردهای زیست‌محیطی است.
لطفاً توجه داشته باشید که این تقسیم‌بندی تنها یک جریان کلی از انواع حسابرسی‌هاست و در عمل ممکن است ترکیبی از این انواع حسابرسی برای موارد مختلف مورد استفاده قرار گیرد.
به طور خلاصه حسابرسی را می‌توان به شرح موارد زیر بیان کرد:
- حسابرسی که به دلیل ضیق وقت در پایان سال مالی در طول سال می‌انجامد، حسابرسی ضمنی می‌نامند.
- حسابرسی که به خاطر شرایط خاص و ویژه شرکتها به‌صورت مدام صورت می‌گیرد، به عبارتی حسابرسی مدام می‌گویند.
- حسابرسی که بعد از پایان سال مالی انجام می‌گیرد را تحت عنوان حسابرسی نهایی می‌شناسند.
زمان حسابرسی
زمان حسابرسی هر شرکت بستگی به نوع شرکت و مقدار حساسیت گردش مالی، آن شرکت دارد.
مراحل حسابرسی
مراحل حسابرسی شامل چندین مرحله است که در فرآیند حسابرسی انجام می‌شوند.
این مراحل به طور کلی شامل مراحل آمادگی، برنامه‌ریزی، انجام حسابرسی، گزارش‌دهی و پیگیری می‌شوند.
در زیر، این مراحل به تفصیل آورده شده‌اند:
- مرحله آمادگی (Preparation Phase): در این مرحله، حسابرس تیم حسابرسی خود را تشکیل می‌دهد و اطلاعات مربوط به شرکت را جمع‌آوری می‌کند. این شامل درک از فعالیت‌ها، ساختار و کنترل‌های داخلی شرکت است.
- مرحله برنامه‌ریزی (Planning Phase): در این مرحله، حسابرس برنامه‌ریزی دقیق‌تری را برای حسابرسی انجام می‌دهد. این شامل تعیین اهداف حسابرسی، تشخیص ریسک‌ها، تعیین دامنه حسابرسی، تخصیص منابع و تدوین برنامه کاری است.
- مرحله انجام حسابرسی (Execution Phase): در این مرحله، حسابرس اطلاعات مالی و مستندات مرتبط را بررسی و ارزیابی می‌کند. این شامل آزمون کنترل‌ها، تجزیه و تحلیل دقیق معاملات و تراکنش‌ها، تطابق با استانداردهای حسابداری و بررسی نقطه‌های خاص مالیاتی است.
- مرحله گزارش‌دهی (Reporting Phase): در این مرحله، حسابرس نتایج حسابرسی را تجزیه و تحلیل کرده و گزارش حسابرسی نهایی را تهیه می‌کند. این گزارش شامل نظر حسابرس درباره صحت و دقت گزارش‌های مالی و سایر موارد مرتبط است.
- مرحله پیگیری (Follow-up Phase): در برخی موارد، پس از ارائه گزارش حسابرسی، ممکن است نیاز به پیگیری و بررسی موارد خاص باشد. این به منظور اطمینان از اصلاحات و تصحیحات پیشنهادی و همچنین پیگیری از وضعیت پیشرفت اقدامات توصیه شده است.
همه این مراحل با همکاری میان تیم حسابرسی و شرکت مورد حسابرسی صورت می‌گیرند تا اطمینان حاصل شود که اطلاعات مالی به درستی ارائه شده و استانداردهای حسابداری و مقررات مربوطه رعایت شده‌اند.
بطور خلاصه می‌توان مراحل عملیاتی حسابرسی را به شرح زیر بیان نمود:
- تشکیل پرونده جاری و دائم
- گرفتن تراز آزمایشی
- تهیه کاربرگ‌های اصلی برای حسابرسی
- ارسال تاییدیه
- رسیدگی به حساب صندوق و تنخواه‌گردان درصورت داشتن
دانلود مراحل حسابرسی ← مراحل حسابرسی شرکتها
مستندات لازم جهت حسابرسی
مدارک موردنیاز برای حسابرسی به عنوان بخشی اساسی از فرآیند حسابرسی بستگی به نوع حسابرسی، اندازه و نوع شرکت، استانداردهای حسابداری معتبر، و مقررات محلی و بین‌المللی دارد. در ادامه، چندین مثال از مدارک ممکن برای حسابرسی ذکر می‌شود:
- گزارش‌های مالی: این شامل ترازنامه، صورت سود و زیان، جریانات نقدی، توضیحات توضیحی و دیگر اجزای گزارش‌های مالی است.
- مستندات مالیاتی: مانند اظهارنامه مالیاتی، اطلاعات مربوط به پرداخت مالیات‌ها و دیگر مدارک مالیاتی.
- مستندات تراکنش‌ها: اطلاعات مربوط به تراکنش‌های مختلف شامل خرید و فروش، وام‌ها، ترتیبات مالی و معاملات دیگر.
- سند‌های تأسیس و قوانین داخلی: مانند آموزش‌نامه‌ها، قراردادها، توافق‌نامه‌ها و سایر مستندات قانونی و تنظیمات داخلی.
- مستندات ارتباطی با سازمان‌های نظارتی: ممکن است نیاز به ارائه مستنداتی از سازمان‌های نظارتی محلی یا بین‌المللی باشد.
- اطلاعات مرتبط با پروژه‌ها و سرمایه‌گذاری‌ها: مانند آمارهای پروژه، ارزش دارایی‌ها و سرمایه‌گذاری‌های مختلف.
- مستندات مربوط به کنترل‌های داخلی: شامل توضیحات کنترل‌های داخلی و دستورالعمل‌ها.
- مدارک مالیاتی و مستندات مالیاتی: اطلاعات مرتبط با تأیید مطالبات مالیاتی، درخواست‌های مستندات مالیاتی و سایر مستندات مشابه.
- گزارش‌ها و تحلیل‌های دیگر: ممکن است مستندات تحلیل‌های مالی، تحلیل‌های ریسک، مستندات مدیریتی و گزارش‌های دیگر نیز مورد نیاز باشند.
لطفاً توجه داشته باشید که مدارک مورد نیاز برای حسابرسی بستگی به شرایط خاص هر شرکت و نوع حسابرسی دارد.
