قانون مالیات‌های مستقیم

مالیات به دو صورت قابل تخصیص است

مالیات مستقیم

مالیات غیر مستقیم

این مقاله جامعی از مالیات‌های مستقیم می‌باشد.

قانون مالیات‌های مستقیم

قانون مالیاتهای مستقیم در بسیاری از کشورها به عنوان یک قانون اساسی یا قانون پایه‌ای در زمینه مالیاتها تنظیم می‌شود. این قانون به مجموعه‌ای از مقررات و قوانین مالیاتی مرتبط با درآمد و دارایی‌های مستقیم شخص‌ها و شرکت‌ها اشاره دارد. هدف اصلی از تنظیم قانون مالیاتهای مستقیم، جمع‌آوری درآمدهای مورد مالیاتی برای دولت و تامین مالی بخش‌های مختلف اجتماعی است.

قانون مالیاتهای مستقیم ممکن است مفاد متنوعی داشته باشد که شامل موارد زیر می‌شود:

1. نوع مالیاتها: این قانون معمولاً تعریف می‌کند که کدام نوع مالیاتها (مانند مالیات درآمد، مالیات بر ارث، مالیات بر دارایی‌های ثابت و موقت، مالیات شرکت‌ها و غیره) مورد اجرا قرار می‌گیرد.
2. معافیت‌ها و تخفیفات مالیاتی: این قانون مفاد معافیت‌ها، تخفیفات مالیاتی، موارد استثنا و شرایط مربوط به تنزیل مالیاتی را تعریف کند.
3. نرخ مالیات: این قانون نرخ‌های مالیاتی مختلف برای دسته‌های مختلف درآمدها یا دارایی‌ها تعیین کند.
4. مصوبات سالانه: قانون مالیاتهای مستقیم مقررات مربوط به تعیین مصوبات مالیاتی سالانه و شیوه محاسبه مالیاتها را نیز شامل شود.
5. تشکیلات مربوط به مالیاتهای مستقیم: این قانون تشکیلات و نهادهای مسئول اجرایی و نظارت بر اجرای مفاد قانون را مشخص کند.

انواع مالیات‌های مستقیم

مالیات‌های مستقیم به مالیات‌هایی اطلاق می‌شود که مستقیماً بر دو مورد درآمدها یا دارایی‌ها تعیین می‌شوند و به طور مستقیم از افراد یا شرکت‌ها دریافت می‌شوند. این نوع مالیات‌ها از طریق تعیین نرخ‌های مالیاتی مستقیماً بر درآمد یا دارایی‌ها اعمال می‌شوند و می‌توانند درآمدهای فردی، درآمدهای شرکت‌ها، مالکیت دارایی‌های ارثی، و دارایی‌های مالی را دربر بگیرند. نمونه‌هایی از مالیات‌های مستقیم عبارتند از:

1. مالیات درآمد
   این مالیات بر مبنای درآمدهای فردی اعمال می‌شود. نرخ مالیات ممکن است بر اساس مقدار درآمد فرد یا خانوار و متغیر باشد. این نوع مالیات معمولاً از درآمدهای مختلف مانند حقوق و دستمزد، درآمدهای تجاری، سودهای سرمایه‌گذاری، و سایر منابع درآمدی کسب و کارها و فرد‌ها کسر می‌شود.
2. مالیات بر سود شرکت‌ها
   این مالیات بر مبنای سودهای تجاری شرکت‌ها اعمال می‌شود. از سودهای تجاری معمولاً کسرهای مالیاتی مخصوصی در نظر گرفته می‌شود که ممکن است بر اساس ساختار حقوقی و نرخ مالیاتی کشور مختلف متفاوت باشد.
3. مالیات ارث و هبه
   این مالیات بر مبنای مالکیت دارایی‌ها اعمال می‌شود که از ناحیه‌های دیگر به افراد منتقل می‌شوند، مانند وراثت یا هبه‌های مالی.
4. مالیات بر دارایی‌های ثابت
    این مالیات بر مبنای ارزش دارایی‌های ثابت مانند زمین‌ها، ساختمان‌ها، و وسایل ثابت اعمال می‌شود.
5. مالیات بر درآمد حقوق
   مالیات بر حقوق، یکی از انواع مالیات‌های مستقیم است که بر مبنای درآمدهای حاصل از حقوق و دستمزدها اعمال می‌شود. در این نوع مالیات، نرخ مالیاتی برای درآمد افراد تعیین می‌شود و ممکن است بر اساس مقدار درآمد، تفکیک‌های مختلف (مانند درآمد ماهیانه، اضافه کاری، مزایا، و موارد مشابه) و شرایط فردی (مانند تعداد فرزندان، وضعیت تاهل و غیره) تغییر کند.هدف اصلی مالیات بر حقوق عمدتاً تأمین منابع مالی برای دولت است و این منابع برای تأمین بخشی از هزینه‌های دولتی، ارائه خدمات عمومی، توسعه اقتصادی، و سایر اهداف دولتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوع مالیات عموماً به عنوان یکی از اصول انصاف اجتماعی در نظر گرفته می‌شود، به این معنا که افراد با درآمدهای بالاتر باید به نسبت بیشتری از درآمدهایشان مالیات پرداخت کنند تا به اهداف اجتماعی مانند کاهش تفاوت‌های اقتصادی و توسعه عادلانه دسترسی به خدمات عمومی کمک شود.

   نرخ مالیات بر حقوق ممکن است در هر کشور و بر اساس قوانین مالیاتی آن کشور تعیین شود و ممکن است متغیر باشد. همچنین، معافیت‌های مالیاتی و تخفیف‌های مالیاتی ممکن است به افراد خاصی (مانند خانوارهای با درآمد کم) و یا برای مناطق و صنایع خاص (مانند ترویج کسب‌وکارهای کوچک) اعمال شوند.

6. مالیات بر درآمد مشاغل
   مالیات بر درآمد مشاغل، نوعی مالیات مستقیم است که بر مبنای درآمدهای حاصل از فعالیت‌های کسب و کارها و شرکت‌ها اعمال می‌شود. این نوع مالیات به درآمدهای تجاری و صنعتی، سود شرکت‌ها، درآمد حاصل از فروش، و دیگر درآمدهای مرتبط با فعالیت‌های اقتصادی اعمال می‌شود.معمولاً نرخ مالیات بر درآمد مشاغل در هر کشور توسط قوانین مالیاتی تعیین می‌شود و ممکن است بر اساس نوع کسب و کار، مقدار درآمد، شرایط مشاغل و صنایع مختلف تغییر کند. همچنین، تخفیف‌های مالیاتی و معافیت‌های مالیاتی ممکن است برای تشویق به کسب و کارهای کوچک و متوسط، صنایع خاص، مناطق توسعه‌یافته و دیگر موارد مشخص ارائه شود.

   هدف اصلی مالیات بر درآمد مشاغل همانند سایر مالیات‌های مستقیم، تأمین منابع مالی برای دولت است و این منابع به تأمین هزینه‌های دولتی، توسعه اقتصادی، ارائه خدمات عمومی و سایر اهداف مشابه می‌پردازد.

   تعریف مالیات بر درآمد مشاغل در هر کشور ممکن است متفاوت باشد و بستگی به ساختار سیستم مالیاتی و قوانین کشور داشته باشد.

7. مالیات بر درآمد کشاورزی
   مالیات بر درآمد کشاورزی یک نوع مالیات مستقیم است که بر مبنای درآمدهای حاصل از فعالیت‌های کشاورزی اعمال می‌شود. این نوع مالیات به درآمدهایی که از کشاورزی، باغبانی، دامداری و سایر فعالیت‌های مرتبط با تولید محصولات کشاورزی حاصل می‌شود، اعمال می‌شود.هدف اصلی مالیات بر درآمد کشاورزی، تأمین منابع مالی برای دولت است و این منابع ممکن است برای تأمین هزینه‌های دولتی، توسعه بخش کشاورزی، ارائه خدمات به کشاورزان، ترویج تولید محصولات کشاورزی، و سایر اهداف مشابه مورد استفاده قرار گیرد.

   نرخ مالیات بر درآمد کشاورزی ممکن است در هر کشور و بر اساس قوانین مالیاتی آن کشور تعیین شود و ممکن است بر اساس میزان درآمد کشاورزان، نوع محصولات تولیدی، تعداد محصولات و شرایط دیگر متغیر باشد. همچنین، معافیت‌های مالیاتی و تخفیف‌های مالیاتی ممکن است برای تشویق به توسعه کشاورزی، ترویج کشت محصولات مشخص، مناطق روستایی و موارد مشابه ارائه شود.

8. مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی
   مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی، نوعی مالیات مستقیم است که بر مبنای درآمدهایی که اشخاص حقوقی (شرکت‌ها، سازمان‌ها، جمعیت‌ها و موسسات دیگر حقوقی) از فعالیت‌های تجاری، سرمایه‌گذاری، درآمد سرمایه‌ای، و دیگر فعالیت‌های مالی کسب می‌کنند، اعمال می‌شود.در این نوع مالیات، اشخاص حقوقی معمولاً موظف به پرداخت مالیات بر اساس مقدار سود یا درآمد خالصی هستند که از فعالیت‌های تجاری یا سرمایه‌گذاری خود کسب می‌کنند. نرخ مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی ممکن است در هر کشور و بر اساس قوانین مالیاتی آن کشور تعیین شود و ممکن است بسته به نوع شرکت، مقدار سود، نوع فعالیت و شرایط دیگر متغیر باشد.

   هدف اصلی مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی همانند سایر مالیات‌های مستقیم، تأمین منابع مالی برای دولت است و این منابع ممکن است برای تأمین هزینه‌های دولتی، ترویج فعالیت‌های اقتصادی، توسعه صنایع و کسب‌وکارها، ارائه خدمات عمومی، و سایر اهداف مشابه مورد استفاده قرار گیرد
   

9. مالیات بر درآمدهای اتفاقی
   مالیات بر درآمدهای اتفاقی به زبان انگلیسی: Capital Gains Tax یک نوع مالیات مستقیم است که بر مبنای سود حاصل از فروش دارایی‌ها و ارزش افزوده در سرمایه‌گذاری‌ها اعمال می‌شود. این دارایی‌ها می‌توانند شامل املاک و مستغلات، سهام، اوراق بهادار، مشاغل و سایر دارایی‌های اقتصادی باشند که در فرآیند خرید و فروش یا نقل و انتقال مالکیت تغییر می‌کنند.هدف اصلی مالیات بر درآمدهای اتفاقی، تأمین منابع مالی برای دولت است، به خصوص از طریق برخوردهای مالیاتی در فروش دارایی‌ها که ممکن است درآمدهای بزرگی را ایجاد کنند. این مالیات ممکن است جزء سیاست‌های مالیاتی دولت باشد تا تعادل در توزیع درآمد، تنظیم بازار سرمایه و تنظیم قیمت‌های دارایی‌ها را حفظ کند.

   نرخ مالیات بر درآمدهای اتفاقی در هر کشور ممکن است متفاوت باشد و بر اساس قوانین مالیاتی و شرایط اقتصادی آن کشور تعیین شود. همچنین، معافیت‌های مالیاتی و تخفیف‌های مالیاتی ممکن است برای تشویق به سرمایه‌گذاری در بخش‌های خاص، ترویج ارزش‌آفرینی، توسعه اقتصادی و سایر موارد مشابه اعمال شود.

10. مالیات بر دارائی
    

مالیات بر دارائی به زبان انگلیسی : Wealth Tax  نوعی مالیات است که بر اساس ارزش دارایی‌ها و دارایی‌های مالکان اعمال می‌شود. این نوع مالیات به طور عمده به منظور تنظیم توزیع دارایی‌ها و ثروت در جامعه و کاهش تفاوت‌های اقتصادی بین افراد مورد استفاده قرار می‌گیرد.

دارایی‌ها می‌توانند شامل مالکیت در املاک و مستغلات، سرمایه‌گذاری‌ها (شامل سهام، اوراق بهادار، سپرده‌ها و سایر دارایی‌های مالی)، کسب و کارها، ماشین‌آلات، جواهرات، هنر و سایر دارایی‌های ارزشمند باشند.

هدف اصلی مالیات بر دارایی، تأمین منابع مالی برای دولت است و همچنین کنترل تراکم دارایی در افراد ثروتمند تا توزیع بهتر ثروت در جامعه را تشویق کند. این نوع مالیات در برخی موارد به عنوان ابزاری برای کاهش نابرابری‌های اجتماعی و توسعه اقتصادی تلقی می‌شود.

معافیت‌های مالیاتی

در سیستم مالیاتی ایران، معافیت‌های مالیاتی بسیاری وجود دارد که بر اساس قوانین مالیاتی کشور تعیین شده‌اند. این معافیت‌ها ممکن است برای افراد یا شرکت‌ها اعمال شوند و به منظور اهداف مختلفی مانند ترویج کسب‌وکارها، حمایت از صنایع خاص، تشویق به سرمایه‌گذاری، حمایت از افراد با درآمد کم، و سایر هدف‌ها ارائه می‌شوند.

در زیر به برخی از معافیت‌های مالیاتی مستقیم در ایران اشاره می‌کنم:

1. معافیت مالیاتی برای درآمد افراد با درآمد کم: افرادی که درآمد کمی دارند، ممکن است از تخفیفات و معافیت‌های مالیاتی برخوردار شوند.
2. معافیت مالیاتی برای سرمایه‌گذاری در بخش‌های خاص: برای تشویق به سرمایه‌گذاری در برخی صنایع خاص، مانند نفت و گاز، معافیت‌های مالیاتی ارائه می‌شود.
3. معافیت مالیاتی برای کارگران خارجی: در برخی موارد، کارگران خارجی که در ایران مشغول به کار هستند، ممکن است از تخفیفات مالیاتی برخوردار شوند.
4. معافیت مالیاتی برای کسب‌وکارهای کوچک و متوسط: برای ترویج کسب‌وکارهای کوچک و متوسط، معافیت‌های مالیاتی مختصصی وجود دارد.
5. معافیت مالیاتی برای تعداد معینی از فرزندان: در برخی موارد، افرادی که تعداد معینی از فرزندان دارند، ممکن است از معافیت‌های مالیاتی برخوردار شوند.
6. معافیت مالیاتی برای برخی مشاغل مشخص: برخی مشاغل خاص ممکن است از تخفیفات و معافیت‌های مالیاتی بهره‌برداری کنند.
7. معافیت مالیاتی برای برخی تراکنش‌های مشخص: تراکنش‌هایی مانند فروش اموال مشخص یا تراکنش‌های مرتبط با توسعه شهری ممکن است از معافیت‌های مالیاتی برخوردار شوند.

نرخ مالیات

نرخ مالیات به نسبت مقداری از درآمد، سرمایه، یا دارایی‌ها که به عنوان مالیات به دولت پرداخت می‌شود، اطلاق می‌شود.

برخی از نرخ‌های مالیاتی عبارتند از :

1. مالیات درآمد افراد: نرخ مالیات درآمد افراد در ایران به دو نوع تفکیک می‌شود: مالیات درآمد افراد حقیقی و مالیات درآمد افراد حقوقی (شرکت‌ها). نرخ مالیات درآمد افراد حقیقی معمولاً از ۵٪ تا ۳۵٪ به ازای مقدار درآمد افراد مختلف تعیین می‌شود.
2. مالیات سود شرکت‌ها: نرخ مالیات بر سود شرکت‌ها در ایران تا سال ۲۰۲۱ معمولاً ۲۵٪ بوده است. با این حال، برای برخی شرکت‌ها و صنایع خاص ممکن است نرخ مخفی مالیاتی یا تخفیف‌های مالیاتی ویژه اعمال شود.
3. مالیات ارث و هبه: نرخ مالیات ارث و هبه در ایران معمولاً بر اساس میزان دارایی‌ها یا مقدار میراث تعیین می‌شود. برای افراد مختلف ممکن است نرخ متفاوتی داشته باشد.
4. مالیات ملکی: در مورد مالیات ملکی، نرخ مالیات بر ارزش دارایی‌های ثابت مانند زمین‌ها و ساختمان‌ها تعیین می‌شود. این نرخ ممکن است بر اساس ارزش ملک، محل قرارگیری، و سایر عوامل متغیر باشد.
5. مالیات ارزش افزوده (مالیات مصرف): در ایران، مالیات ارزش افزوده (مالیات مصرف) به اقلام مصرفی اعمال می‌شود. نرخ مالیات ارزش افزوده برای محصولات مختلف ممکن است متغیر باشد.

در مقاله‌های پیشین نرخ مالیات هرسال در قالب مقاله‌ای ارائه گردیده است.

مصوبات سالانه مالیات‌های مستقیم

در این بخش مصوبات مالیات‌های مستقیم در سال ۱۴۰۲ قرار داده شده است، برای اطلاعات بیشتر و یا کسب اطلاعات با موضوع خاص در قسمت جستجو مقاله به آسانی به اطلاعات درخواستی خود دسترسی خواهید یافت؛ درصورت وجود هر نوع سوال در زمینه مالی و مالیاتی کارشناسان ما کنار شما هستند.

مصوبات مالیات های مستقیم

کارشناسان ما با شماره ۶۶۱۲۷۷۴۵-۰۲۱ کنار شما هستند.