حق اولاد کارگران از مزیت های حقوق و دستمزد شاغلان مشمول قانون کار به حساب می آید. موسسه حسابداری حسابا، محاسبه حق اولاد را برای شما به طور کامل شرح می دهد. عائله مندی یا حق اولاد از مزایایی می باشد که سازمان تامین اجتماعی برای حمایت کارمندان و کارگرانی که دارای فرزند هستند در نظرگرفته اند. همچنین می توان گفت قسمتی از مزایای رفاهی می باشد که به حقوق هر کارگر اضافه می شود تا بتوان بخشی از مشکلات معیشتی را برطرف نمود.
مطابق ماده ۸۶ قانون تامین اجتماعی، شرایط کارگران و فرزندان آن ها برای استفاده از این حق به شرح زیر است
- سن فرزندان بیمه شده زیر ۱۸ سال باشد و به تحصیل بپردازند
- فرد بیمه شده سابقه دو سال پرداخت حق بیمه را داشته باشد
- بیمه شده تحت پوشش سازمان تامین اجتماعی و همچنین مشمول قانون کار باشد
شایان ذکر است فرزندان اشخاصی که بالای ۱۸ سال هستند، تا پایان تحصیل و فرزندانی که دارای نقص عضو هستند که مطابق کمیسیون پزشکی موضوع ماده ۹۱ قانون تامین اجتماعی قادر به انجام کاری نباشند، مشمول حق اولاد هستند.
مطالعه بیشتر: نحوه محاسبه مالیات حقوق ۱۴۰۱
حق اولاد به چند فرزند تعلق می گیرد؟
در حال حاضر محدودیت های تعداد فرزند از بین رفته است و دیگر خبری از شرط قوانین تامین اجتماعی نیست. چنانچه کارگری ازدواج کند و همسر آن از همسر قبلی خود فرزندی داشته باشد، کارگر بابت آن فرزند حقی را دریافت نخواهد کرد. اگر که فرزند همسر خود را با رعایت مقررات قانونی به فرزند خواندگی گرفته باشد، مشمول این گزینه می شود.
نکته: این مزایا جز موارد معاف از بیمه است و مشمول بیمه نمی باشد.
مدارکی که برای دریافت حق اولاد ۱۴۰۱ مورد نیاز است
- سابقه بیمه حداقل به مدت دوسال
- فرزندی که تازه متولد شده، به شناسنامه فرزند و شناسنامه مادر و یا پدر کارگر نیازمند است
- فرزندانی که بالای ۱۸ سال هستند به گواهی اشتغال به تحصیل در محل تحصیل و گواهی تایید کمیسیون پزشکی برای فرزندانی دارای نقص عضو هستند نیاز است
مشمولان دریافت کمک هزینه
از سال ۱۳۷۱ به بعد هیئت وزیران براساس مصوبه و تاریخ ۷۱/۱/۱ سازمان تامین اجتماعی تمامی مستمری بگیران بازنشسته و کار افتادگان مشمول دریافت کمک هزینه حق اولاد و عائله مندی شدند:
- تمامی کارگران چه مرد چه زن مشمول قانون کار و تامین اجتماعی هستند
- مستمری بگیران بازنشستگان و از کارافتادگان
تفاوت حق عائله مندی و حق اولاد
تامین اجتماعی در قانون خود در ماده ۸۶ و ۸۷ مزایایی را برای عائله مندی در نظر گرفته است. ولی این مزایای حق اولاد برای فرزندان بوده و شامل همسر نخواهد بود. و در دیگر قانون ها اشاره ای به عائله مندی نشده است. اما در صورتی که کارفرما در چنین زمینه های مزایایی برای کارگران خود در نظر گرفته باشد که تعهدات مرتبط به آن قابل اجرا نیز باشد.
مطابق بند ۴ ماده ۶۸ قانون مدیریت خدمات کشوری برای کارمندانی که مشمول نظام هماهنگ حقوق برای عائله مندی و حق اولاد به شکل تفکیکی امتیازاتی به امتیاز آن ها اضافه می شود که در محاسبه حقوق آن ها نیز اعمال خواهد شد. پس از اصلاحیه قانون فوق، تمامی این کمک هزینه ها به کلیه کارمندان بازنشسته، شاغل و وظیفه بگیران مشمول همین قانون اعم از مرد و زن معادل ۸۰۰ امتیاز و برای فرزند معادل ۲۰۰ امتیاز می باشد. زنان شاغل و بازنشسته و وظیفه بگیر در شرایطی که دارای همسر نباشند و یا اینکه همسر آن ها از کارافتاده یا معلول باشند، نیز مشمول این گزینه می شوند.
نحوه محاسبه حق اولاد و هزینه های عائله مندی به چه صورت است؟
مطابق قانون ۸۶ قانون تامین اجتماعی، میزان کمک حق عائله مندی می بایست معادل سه برابر حداقل دستمزد روزانه یک کارگر ساده در مناطق مختلف برای هر فرزند در ماه نیز باشد. برای محاسبه حق اولاد در قسمت خصوصی می بایست حداقل مزد روزانه آن را در عدد ۳ ضرب کنیم و حاصل را در تعداد فرزندان ضرب کنیم.
برای محاسبه در بخش خصوصی می بایست حداقل دستمزد روزانه آن سال را در عدد ۳ ضرب کنیم و در نهایت حاصل آن را در تعداد فرزندان ضرب کنیم:
۱ × حداقل دستمزد روزانه × ۳ = حداقل اولاد برای یک فرزند
۲ × حداقل دستمزد روزانه × ۳ = برای دو فرزند
حق اولاد یک فرزند۱۸۳۰۰۰ = ۳*۶۱۰۰۰ حق اولاد برای دو فرزند ۳۶۶۰۰۰ = ۶۱۰۰۰*۶
بنابراین برای هر فرزند به صورت جداگانه محاسبه می شود و به تعداد هر فرزند تعلق خواهد گرفت. در زیر مبلغ حق اولاد در بخشنامه سال ۱۴۰۱ آورده شده است:
عائله مندی برای کسانی که در قسمت دولتی مشغول به کارند و از نظام هماهنگ پرداخت حقوق نیز پیروی می کنند، حق عائله مندی از حق اولاد آن ها جدا محاسبه می شود و حق اولاد تا سه فرزند پرداخت می شود.
حق اولاد برای یک فرزند در قسمت دولتی = ۱۴% × ضریب سالانه × حداقل حقوق مبنا
عائله مندی در قسمت دولتی = ۷۰% × ضریب سالانه × حداقل حقوق مبنا
فرمول و محاسبه حق اولاد
حق اولاد برای هر فرزند معادل حداقل ۳ روز کاری کارگران در ماه می باشد. همچنین پرداخت کمک عائله مندی بر عهده کارفرما است و می بایست هنگام پرداخت حقوق به فرد بیمه شده تعلق بگیرد. در زمانی که کارگر در مرخصی زایمان باشد یا در مرخصی استعلاجی به گفته و تاییدیه سازمان تامین اجتماعی، کاملاً بر عهده کارفرما خواهد بود. کمک هزینه هایی مانند عائله مندی و مسکن و … به صورت ماهیانه است. کمک هزینه ها چه در ماه های ۳۱ روزه و چه ماه های ۲۹ روزه تفاوتی ندارد و این مبالغ به صورت ماهیانه محاسبه خواهد شد.
نکته: طبق تبصره ماده ۸۷ حق اولاد و کلیه اختلافاتی که رخ دهد به عبارتی کارفرما از پرداخت آن سر باز زند. شما می توانید به مراجع حل اختلافات مراجعه کنید و شکایت رسمی خود را اعلام نمایید.
در محاسبه حق اولاد کمترین دستمزد روزانه یک کارگر برای ۳ روز را محاسبه می کنند و به ازای هر یک فرزند پرداخت می شود. به عنوان مثال در سال ۱۳۹۹ کمترین دستمزد یک کارگر ۵۸ هزارتومان بود که این مبلغ در عدد ۳ ضرب و برای هر فرزند مبلغی برابر با ۱۸۳ هزارتومان پرداخت می شد. طبق مصوبه ۶ بهمن ۱۴۰۰ برای بازنشستگان و تمام کارکنان در سال جاری (۱۴۰۱) دوبرابر شده است.
| ردیف | شرح | مبلغ به ریال |
|---|---|---|
| ۱ | حق اولاد ۱ فرزند (معادل ۳ روز حداقل دستمزد در سال ۱۴۰۱) | ۴.۱۷۹.۷۵۰ |
| ۲ | حق اولاد ۲ فرزند (معادل ۶ روز حداقل دستمزد در سال ۱۴۰۱) | ۸.۳۵۹.۵۰۰ |
| ۳ | حق اولاد ۳ فرزند (معادل ۹ روز حداقل دستمزد در سال ۱۴۰۱) | ۱۲.۵۳۹.۲۵۰ |
