تمام شرکتها و سازمان های ساخت و ساز در طول سالهای متمادی امکان دارد بخشی از پروژه های خودشان را به دیگر مجموعه ها تحویل دهند. بنابراین این نوع پروژه ها با استفاده از قرارداد پیمانکاری درج خواهند شد و مانند دیگر بخش‌های کاری و اداری تمام قراردادهای پیمانکاری، وجه های متعددی را دارا هستند.
قرارداد پیمانکاری
هر کارفرمایی به طور معمولی نمی تواند کلیه پروژه ها را به صورت مستقل اجرا و پیاده سازی کند. به همین دلیل ناچار است از خدمات دیگر افراد استفاده کند. این افراد پیمانکار نام دارند که در عوض دریافت مبلغی، در مدت زمانی نسبت به انجام کاری متعهد می‌شود. پس سندی که بین دو شخص حقیقی و حقوقی به ثبت می رسد، قرارداد پیمانکاری نام دارد. همچنین قراردادی که به ثبت برسد حق بیمه نیز تعلق خواهد گرفت.
توصیه برای مطالعه بیشتر برای کاربران موسسه حسابداری و مالی: حسابداری شرکت پیمانکاری
حق بیمه در قرارداد پیمانکاری یا مقاطعه
حق بیمه مبلغی است که مطابق قانون با توجه به شرایطی به موضوعاتی مانند حقوق و قرارداد بایستی به سازمان تامین اجتماعی پرداخت شود. پرداخت حق بیمه هم از طریق کارفرما انجام می شود که کارفرما نیز باید حق بیمه نیروهای خود را با توجه به حقوق و مزایا محاسبه کند. این مراحل در قراردادهای پیمانکاری به صورت دیگری قابل انجام است. حق بیمه برحسب مبلغی است که در قرارداد پیمانکاری درج می‌شود. در نتیجه می‌توان گفت حق‌الزحمه ای است که قرارداد ذکر می‌شود که باید بین کارفرما و پیمانکار قراردادی بسته شود.
نحوه محاسبه مالیات قراردادهای پیمانکاری چگونه است؟
مالیات قراردادهای پیمانکاری غیر عمرانی به این صورت است که به قراردادهایی که مبلع آنها از ۱ میلیون تومان بیشتر باشد، مالیات ۵/۵% تعلق خواهد گرفت. در صورتی که پیمانکار در قرارداد به عنوان مشاور نقش داشته باشد، مالیات ۱۰% می شود. به قراردادهای عمرانی نیز مالیات تعلق نخواهد گرفت.
ضمانت پرداخت حق بیمه در قراردادهای پیمانکاری
همانطور که می‌دانید کارفرما باید حق بیمه را به عهده بگیرد. این وظیفه مهم در زمان صدور قرارداد پیمانکاری به پیمانکار سپرده می‌شود. برای انجام این کار سازمان تامین اجتماعی در جهت تضمین بیمه نیروی پیمانکار، برای کارفرما این قانون را وضع کرده که قسمتی از مبلغ قرارداد را تا زمان ارائه مستندات بیمه نیروی پیمانکار، آن را نگهداری کند.
بنابر همین موضوع، پیمانکار برای اخذ دستمزد کامل بایستی در ابتدا نیروی شاغل خود را بیمه کند و پس از آن برای تسویه حساب اقدام کند. کارفرمایان اصولاً ۵% از قرارداد را تا زمان اجرای قرارداد پرداخت نمی‌کنند، البته این درصد امکان کم یا بیشتر شدن را دارد.
مهلت اعتراض حق بیمه
براساس ماده ۴۲ قانون تامین اجتماعی، اگر کارفرمایان به میزان حق بیمه و خسارت تاخیر معین از طرف سازمات اعتراضی داشته باشند، ظرف ۳۰ روز از تاریخ صدور می توانند اعتراض خود را به صورت کتبی به سازمان ارسال کنند. سازمان نیز وظیفه دارد اعتراض کارفرما را نهایتاً تا ۱ ماه بعد از دریافت آن در هیات بدوی تشخیص مطالبات مطرح کند. در صورتی که کارفرما اعتراض خود را ثبت نکند ظرف مدت معین شده سازمان قطعی و میزان حق بیمه خسارت مقرر مطابق ماده ۵۰ وصل می‌گردد. طبق ماده ۵۰ مهلت اعتراض پیمانکار به حق بیمه ۳۰ روز بعد از ابلاغ معتبر محاسبه خواهد شد.
شما می‌توانید با خواندن مقاله حسابداری شرکت ها اطلاعات خود را گسترده تر کنید.
انواع قراردادهای پیمانکاری و شیوه محاسبه حق بیمه
قرارداد عمرانی
۲ شرط اصلی و مهم برای قرارداد عمران وجود دارد:
- قرارداد طبق فهرست قیمت سازمان های مدیریت و برنامه کشور باید بسته شود.
- کلیه بودجه ها و یا بخشی از آن از اعتبارات عمرانی دولت تامین شوند.
معمولاً پیمانکاران ترجیح می دهند که پروژه خود را در این نوع قرارداد و دسته بندی قرار دهند. چرا که در این حالت پیمانکاران می‌توانند فهرست کارکنان شاغل را ارسال کنند و پرداختی را انجام ندهند. حق بیمه در قرارداد عمرانی از سوی ذیحساب کارفرما کم می‌شود و به تامین اجتماعی احاله می‌گردد. در چنین حالتی ۲ حالت برای حق بیمه ارزیابی و محاسبه وجود دارد:
در قرارداد عملیاتی مانند جاده سازی و … حق بیمه ۶.۶% است که ۱.۶% آن بر عهده پیمانکار و ۵% آن بر عهده پیمانکار است. این مبالغ در آخر هر صورت وضعیت محاسبه خواهد شد و به حساب سازمان تامین اجتماعی واریز خواهد شد.
در حالت دوم برای قراردادهای مشاوره ای است که حق بیمه ۱۵.۶% می‌باشد و ۳.۶% آن به عهده پیمانکار (مشاور) است، ۱۲% آن هم به عهده کارفرماست.
برای مطالعه بیشتر توصیه می‌کنیم مقاله قرارداد مشاوره مالی را بخوانید.
قرارداد غیر عمرانی
چنانچه قرارداد پیمانکاری شامل ضوابط عمرانی نباشد و شرط های ذکر شده در بخش قبلی در آن رعایت نشده باشد، جزئی از قراردادهای غیر عمرانی به شمار می روند.
قرارداد عمرانی خاص
در این نوع قراردادهای عمرانی حاوی موارد ویژه ای هستند که تنوع آنها کم نیست:
- قرارداد انجام خدمات شهری و مراقبت از فضای سبز
- قرارداد خرید و فروش اجناس خاص
- قرارداد ارائه خدمات دیجیتال رایانه ای
- قرارداد گازرسانی به دیگر مناطق
قوانین حق بیمه قرارداد پیمانکاری
برای یکپارچه سازی کردن امور مرتبط با بیمه کلیه کارگران و فعالان شاغل، ماده ۳۸ قانون تامین اجتماعی به وجود آمده است. در نتیجه کارفرمایان و پیمانکارانی که مطابق قرارداد، عضوی از سازمان تامین اجتماعی باشند، باید موادر ذکر شده در ماده ۳۸ قوانین تامین اجتماعی را رعایت کنند. حق بیمه قراردادهای پیمانکاری فقط درصد مشخصی از مبلغ قرارداد را شامل می‌شود. پس حقوق بیمه شدگان و میزان آنها در محاسبه حق بیمه قرارداد پیمانکاری موثر نخواهد بود.
مطابق ماده ۳۸ در قراردادهایی که انجام کار آنها در بازه های متفاوتی به اشخاص حقوقی و حقیقی محول می‌گردد و کارفرمایان بایستی در زمان عقد قرارداد، پیمانکاران را به پرداخت کلیه حق بیمه به مراتب وضع شده در قوانین متعهد می کند. پس منابع انسانی مرتبط با پروژه قراردادی مطابق این ماده بیمه می‌شود.
هیات حل اختلاف مالیاتی را برای اطلاعات بیشتر بخوانید.
نحوه اجرای قرارداد و حق بیمه پیمانکاری چگونه است؟!
بعد از انعقاد قرارداد پیمانکاری تنها ۲ حالت ایجاد خواهد شد
۱. پیمانکار اجرای قرارداد را به عهده بگیرد
۲. کار به پیمانکار فرعی واگذار شود
در حالت اول امکان دارد دو شکل متعدد دیگر هم وجود داشته باشد. یعنی امکان دارد پروژه به شیوه ای باشد که پیمانکار تنهایی کار را پیش ببرد و هیچ کارگری دیگری را استخدام نکند. در این شرایط دیگر کارگرهای مختلف وجود ندارند و الزامی به پرداخت حق بیمه نیز وجود ندارد. اگر پیمانکار برای اجرای قرارداد کارگری را استخدام کند، با توجه به شرایط کارگران باید حق بیمه پرداخت شود. چنانچه پیمانکار، اجرای کار را به یک پیمانکار دیگر بسپارد، پیمانکار باید کارگران خود را بیمه کند. پس کارفرمای اولیه بایستی ۵% از مبلغ قرارداد اصلی را نگهداری کند.
در حالت دوم پیمانکار اجرای کار را به یک پیمانکار دیگر واگذار می‌کند. پس اگر پیمانکار دوم از کارگری استفاده کند، دو حالت به وجود می‌آید:
- اگر که پیمانکار دوم از کارگری کمک بگیرد و هیچ ارتباطی بین پیمانکار اول و دوم وجود نداشته باشد، مسائل حق بیمه طبق قانون تامین اجتماعی نمی‌باشد و پیمانکار اصلی هیچگونه وظیفه ای در قبال پرداخت حق بیمه کارگران نخواهد داشت.
- اگر پیمانکار دوم همراه کارگران به کار بپردازد، رابطه کارفرما و کارگری میان آنها و پیمانکار اول به وجود می‌آید. پیمانکار اول نیز وظیفه پرداخت بیمه را دارد.
پرداخت مالیات در قراردادهای پیمانکاری
مطابق قانون مالیات های مستقیم سال ۱۳۴۵ و اصلاحیه آن ۲ نوع مالیات برای قراردادهای پیمانکاری وجود دارد: ۱-مالیات مقطوع و ۲-مالیات بر درآمد
مالیات قراردادهای پیمانکاری عمرانی و غیر عمرانی تفاوت زیادی با یکدیگر ندارند و در هر قرارداد پیمانکاری بعد از هزینه اجاری و بیمه بایستی ۲۵% از درآمد را تحت عنوان مالیات بپردازند. برای اشخاص حقیقی معافیت های مالیاتی هر سال مطابق قوانین سازمان امور مالیاتی اعلام خواهد شد که باید سود ناخالص را کم کرد و پس از آن مالیات را محاسبه کرد. نرخ مالیات اشخاص حقوقی (شرکتها) هر ساله تغییر نمی‌کند و طبق قانون ۲۵% از سود است.
