معافیت مالیاتی، نرخ صفر و تفاوت های آن ها برای افراد حقیقی و حقوقی که فعالیت اقتصادی دارند، می بایست قوانین آن را در هر سال بدانند. چرا که نقش مهمی در کاهش هزینه های یک شرکت دارد. مطابق گزارشات شورای عالی مالیاتی دعاوی بسیاری از پرونده ها در شورای مربوط به معافیت مالیاتی ادعا دارند که از این نوع مالیات معاف هستند. در صورتی که همچین موردی برای آن ها لحاظ نشده است. از آنجایی که معافیت مالیاتی از پیچیده ترین مباحث مالی محسوب می شود، در این مقاله به موضوعات مهم این مبحث می پردازیم.
تعریف معافیت مالیاتی
در بسیاری از کشورها بودجه سالانه خود را بر مبنای مالیات تنظیم می نمایند. در کشور ما ایران، پرداخت مالیات از مواردی است که باعث می شود درآمد به صورت عادلانه میان اقشار جامعه توزیع گردد. از آنجایی که پرداخت مالیات مسئله ای ویژه توسط دولت است، هر ساله سهم مالیات در تامین هزینه های دولت در حال افزایش است. افراد حقوقی و حقیقی که فعالیت های اقتصادی دارند طبق قانون کشور بایستی مالیات بپردازند. همچنین کارمندانی که برای دولت کار می کنند قبل از دریافت حقوقشان مالیات از آن ها کسر خواهد شد.
بنابراین پرداخت مالیات اجباری برای تمام افراد است. ولی بعضی از کسب و کارها مشمول معافیت مالی هستند. خوب است بدانید معافیت ها به صورت دائم نیستند. یعنی برخی از مالیات ها ممکن است بنابر هر دلایلی توسط قانون گذار لغو گردد. می توان گفت دلیل اصلی معافیت مالیاتی، حمایت از کسب و کارهای مختلف می باشد. پس اگر کسب و کاری از پرداخت مالیات معاف باشند، تنها برای حمایت و رونق کسب و کار آن هاست.
مالیات ارزش افزوده با نرخ صفر به چه چیزی اشاره دارد؟
مالیات بر ارزش افزوده با نرخ صفر به این معنی می باشدکه اگر مودی مالیاتی در یک دوره ای بدون فعالیت باشد، با اعلام درآمد خود به اداره مالیاتی، نرخ مالیات ارزش افزوده او صفر خواهد شد.
نکته مهم: اعلام درآمد در دورانی که فعالیتی وجود نداشته باشد جزئی از وظیفه مالیاتی است که باید انجام شود. در غیر این صورت جریمه هایی برای آن ها در نظر گرفته می شود.
بخش هایی که دارای نرخ صفر مالیاتی می باشند
- دفاتر زیارتی و گردشگری
- کالاهای غیرنفتی
- محصولات کشاورزی
- ۲۰% درآمد صادرات مواد خام
- واحد تولیدی و خدماتی بیش از ۵۰ نفر نیرو کار
- سازمان‌های وابسته به شهرداری
- فعالیت‌های تولیدی و معدنی و خدماتی و همچنین معادل ۱۰۰% از درآمد صادرات خدمات
تفاوت نرخ صفر با معافیت مالیاتی
نرخ صفر مالیات در ماده ۱۱۹ قانون برنامه پنجم توسعه قانون گذار سیاستی را تحت عنوان نرخ صفر به جای معافیت مالی به کار برده است. ماده ۱۳۲ قانون مالیات های مستقیم نرخ صفر را روشی تعریف می کند که مودیان مشمول آن موظف به تسلیم اظهارنامه، اسناد حسابداری و همچنین دفاتر قانونی حسب مورد برای درآمدهای خود به صورتی که سازمان امور مالیاتی عنوان کرده است، می باشند.
در حقیقت قانون گذار جهت حمایت از تولید و همچنین جلوگیری از ورشکستگی نرخ صفر را تعریف و تعیین کرد. یعنی این قانون گذار برای بهبود شرایط اقتصادی و حمایت از برخی مشاغل، سیاسیت مالیاتی را در نظر گرفته است. چرا که اشخاص در زمان معین از پرداخت مالیات معاف باشند. ما ۴ مورد معافیت مالیاتی هم داریم که نیاز به ثبت نام و اظهارنامه مالیاتی و دفاتر ندارند. به عبارتی تکالیف مالیاتی ندارند.
البته که شرکت‌های مستقر در مناطق آزاد هم از مالیات معاف هستند، اما مالیات آن ها نرخ صفر است. افرادی که مشمول نرخ صفر می باشند باید تکالیف مالیاتی خود را انجام دهند. چنانچه انجام نشود جریمه خواهند شد. فدراسیون های ورزشی، شرکت های دانش بنیان و موسسات فرهنگی و علمی جزئی از مواردی هستند که به دلیل ندانستن این موضوعات، جریمه هایی سختی نسیب آن ها می شود.
امور خیریه: مطابق بندهای ‘الف تا ز’ ماده ۱۳۹ قانون مالیات های مستقیم، کمک های خیریه، نذورات، کمک به هلال احمر، موقوفات مواردی هستند که از پرداخت مالیات معاف هستند.
سود سپرده بانکی (اشخاص حقیقی): چنین اشخاصی نیاز به پرداخت مالیات و همچنین انجام تکالیف مالی ندارند.
املاک مسکونی: معافیت درآمد ناشی از اجاره املاک مسکونی در تبصره ۱۱ ماده ۵۳ قانون مالیات های مستقیم آمده است. برای اشخاص حقیقی در شهر تهران تا متراژ ۱۵۰ متر معاف مالی هستند و در کلان شهرها ۲۰۰ متر می باشد.
فعالیت های مرتبط با کشاورزی: درآمدهای حاصل از فعالیت های کشاورزی و دامپروری، پرورش ماهی و زنبور عسل، ماهی گیری و صیادی، نوغان داریف احیای جنگل ها، نخلیات و باغات تمام این فعالیت ها معاف از پرداخت مالیات هستند.
انواع معافیت های مالیاتی
- بخشش مالیات بر حقوق کارمندان و کارگران
- معافیت هزینه های درمان
- بخشش مالیات جایزه های علمی و پژوهشی
- معافیت اختراع و کشفیات
- بخشش امانت های بانکی
- معافیت مهریه ها و جهیزیه ها
- بخشش کارهای کشاورزی
- معافیت حقوق شخص‌های شاغل در منطقه های کمتر دیده شده
- بخشش کارهای آموزشی
- معافیت کارهای بخش های تعاونی
- بخشش بخش صادرات
- معافیت کار یا صنایع دستی
- بخشش کارهای تولیدی، معدنی و گردشگری
- معافیت سودهای به دست آمده از تامین مالی پروژه ها
- بخشش عبور ترانزیت
- معافیت کارهای اقتصادی در منطقه های آزاد تجاری و صنعتی
- بخشش مالیات کارهای فرهنگی و هنری
چه کسانی معاف از مالیات هستند
- فعالیت معدن و تولیدی
- فعالیت های کشاورزی و روستایی و عشایری
- فعالیت‌های آموزشی و تربیتی (ورزش)
- موسسات نگهداری معلولین (ذهنی و حرکتی)
- وجوه پرداختی بیمه عمر و زندگی
- سرمایه در گردش بنگاه های تولیدی
- هزینه های درمانی پرداختی جهت معالجه مودی و همچنین فرزند، همسر، والدین، برادر و خواهر، همسر (در یک سال مالی)
- کسانی که برای تامین مالی پروژه از طرح آورده نقدی استفاده می کنند (حداقل سود مورد انتظار پیمان مشارکتی)
- درآمد صنایع دستی و شرکت های تعاونی و همچنین کارگاه های فرش دستباف
- بهره و سود متعلق به حساب پس اندازها
- سود سپرده
- سود متعلق به کارمندان و کارگران و بازنشستگان
- جوایز متعلق به اسناد خزانه و اوراق قرضه دولتی و اوراق مشارکت
- سود پرداختی بانک های موجود در ایران به بانک های خارج از ایران
- ۱۰۰% درآمد حاصل از صادرات خدمات و کالاهای غیر نفتی و همچنین محصولات قسمت کشاورزی و ۲۰% درآمد حاصل از صادرات مواد خام
- آموزشگاه های آزاد فنی حرفه ای
- مراکز آموزش عالی غیرانتفاعی
- مهد کودک در مناطق روستایی و همچنین کمتر توسعه یافته
- درآمد حاصل از تعلیم و تربیت در مدارس غیرانتفاعی
- درآمد باشگاه های ورزشی (مجوز از سازمان تربیت بدنی دارند)
اهداف دولت از معافیت مالیاتی
- دولت با استفاده از معافیت مالیات تلاش دارد نقدینگی جامعه را به سمت طرح های عام المنفعه بکشاند
- در برخی از معافیت های مالیاتی هدف دولت “ایدئولوژیک” و “استراتژیک” است
- معافیت مالیاتی در کشور های مختلف روش تشویقی برای سوق دادن به سرمایه گذاری ها به حساب می آید
درحقیقت می توان گفت موارد بالا نرخ صفر محسوب می شوند.
کلام آخر…
اگر شما در بخشی از این قانون که مربوط به معافیت مالیاتی است حس می کنید مواردی را متوجه نشده اید، می توانید از خدمات مشاوره مالیاتی تلفنی موسسه معتبر و شرکت حسابداری بهره مند شوید.
