بیمه بیکاری برای حمایت از افرادی است که به صورت موقت و غیرارادی شغل خود را از دست داده‌اند. با توجه به ارتعاشات بالای اقتصادی امکان از دست دادن اجباری شغل بیشتر شده است. از نظر قانون بیمه بیکاری، بیکار به فرد بیمه شده ای گفته می شود که بدون اراده خودش بی کار شده می تواند پس از آن در محیط کار جدید فعالیت خود را شروع کند.
مطابق قانون، اگر فرد بیمه شده به دلیل تغییرات ساختار اقتصادی محل کار و با تشخیص وزارتخانه و همچنین تایید شورای عالی کار شغل خود را از دست بدهد، بی متصدی موقت شناسایی می شود و قانون بیمه بیکاری شامل آن می شود. این قانون در رابطه با بیمه شدگانی که به علت حوادث غیر منتظره مثل سیل، زلزله، جنگ و آتش سوزی شغل خود را از دست می دهند هم قابل اجراست. ارادی یا غیرارادی بودن بیکاری فرد، به تشخیص نمایندگان سازمان تامین اجتماعی، اداره کار و امور اجتماعی محل اشتغال بیمه شده بستگی دارد. حق بیمه بیکاری ۳% از دستمزد بیمه شده است که توسط کارفرما نیز پرداخت می شود.
اگر از بازرسی تامین اجتماعی از شرکتها چیزی نمی دانید، توصیه می‌کنیم آن را بخوانید.
مدت زمان برای اعلام بیکاری
بیمه شده می بایست حداکثر بعد از گذشت ۳۰ روز از بی کاری، به واحد کار و امور اجتماعی اطلاع بدهد و آمادگی اش را برای اشتغال به کار اعلام نماید. شعب تامین اجتماعی بعد از تایید، در خصوص برقراری و پرداخت مستمری بیکاری برای بیمه شدگان اقدام می‌کنند.
بیمه بیکاری شامل چه کسانی نمی شود؟
- بازنشستگان و از کار افتادگان کلی
- صاحبان حرفه ای و مشاغل آزاد و بیمه شدگان اختیاری
- اتباع خارجی
- استعفا به هر دلیل
- افرادی که کارفرما حق بیمه بیکاری آن ها را پرداخت نکرده
مراحل تشکیل پرونده بیمه بیکاری
در صورتی که شخص درخواست دهنده این نوع مقرری با داشتن مدارک لازم برای دریافت پاداش و داشتن شرایط بیمه بیکاری، حداکثر ظرف مدت ٣٠ روز از تاریخ بی کاری به واحد تعاون و… آمادگی خود را برای اشتغال به کار تخصصی خود اعلام کند، پرونده او به جریان می افتد. ولی در صورتی که فرد دریافت بیمه عطالت نتواند در این بازه زمانی به اداره کار مراجعه کند و موضوع را اطلاع بدهد، مراجعه او بعد از ٣٠ روز با ارائه عذر موجه تا ٣ ماه امکان پذیر می باشد.
مدارک لازم برای دریافت بیمه بیکاری
برای دریافت بیمه بیکاری متقاضی بیمه بایستی مدارک عنوان شده در ذیل را حضوری به اداره کار و تعاون ارائه کند:
- کپی و اصل ۱ سال آخر قرارداد کار
- اصل و کپی مدرک تحصیلی
- کپی و اصل تمام صفحات شناسنامه
- اصل و کپی کارت ملی
- کپی و اصل گواهی کار از شرکت
- اصل و کپی کارت پایان خدمت
- کپی صفحه اول دفترچه بیمه
- معرفی نامه کارفرما
- عکس ۴*۳ جدید (۴ قطعه)
کسب اطلاعات بیشتر: انواع قراردادهای کاری
نکات مهم درباره بیمه عطالت
- پاداش دریافت شده تحت عنوان بیمه بیکاری مثل دیگر مستمری های سازمان تامین اجتماعی از مالیات معاف می باشد.
- وابستگان تحت پوشش بیمه بیکاری درمانی به شرط عدم ازدواج و نداشتن شغل، فرزندان زیر ۱۸ سال، پسران بالای ۱۸ سالی که مشغول تحصیل می باشند یا با تشخیص پزشک سازمان تامین اجتماعی ازکارافتاده به حساب می آید، پدر و مادر در شرایطی که سن پدر بالای ۶۰ سال از کار افتاده باشد و خرج زندگی وی از طریق بیمه شده تامین شود به علاوه خواهر و برادر تحت تقبل با شرایط فرزندان مونث و مذکر.
- کارگران فعال در پروژه هایی نظیر فعالیت های عمرانی که ماهیت غیر دائمی دارند و بعد از پایان موضوع قرارداد از کارگران در آن ها مازاد اعلام می شوند، مشمول این موضوع نمی باشند.
- چنانچه فرد بیمه شده ای مطابق مقررات قانون کار به علت کوتاهی در انجام وظایف و یا نقض آیین نامه‌های انضباطی محل کار توسط کارفرما اخراج شده باشد، بیمه عطالت شامل حال آن ها نمی شود.
- وقتی یک فرد بیمه شده با دریافت حقوق روزهای بلاتکلیفی خود به کار قبلی خود برگردد، بایستی تمامی مبالغ دریافت شده بیمه بیکاری را به سازمان تامین اجتماعی بازگرداند.
- اگر بعد از پرداخت این نوع بیمه به بیمه شده مشخص شود آن شخص به صورت ارادی از کار ترخیص شده فرد باید تمامی حقوق دریافت شده بیمه عطالت را به سازمان تامین اجتماعی برگرداند.
- اگر که بیمه شده بدون کار، بار دیگر مشغول به کار شود و به هر دلیلی اشتغال دوباره خود را به سازمان تامین اجتماعی اطلاع ندهد و مبلغ ماهیانه بیمه بیکاری را دریافت کند، بایستی دستمزدی که بابت این بیمه از زمان بازگشت به کار دریافت کرده را به سازمان تامین اجتماعی بپردازد.
آیا عیدی به بیمه بیکاری تعلق می گیرد؟
بیمه بیکاری از جمله حمایت ها و پشتیبانی های تامین اجتماعی است. تامین اجتماعی وظیفه دارد با دریافت حق بیمه به بیمه شدگانی که مطابق الزامات این قانون به صورت موقت بیکار می شوند، پاداش و یا عدی بیمه بیکاری را پرداخت نماید. عیدی از طرف کارفرما و به علت وجود رابطه اشتغال و مزدبگیری پرداخت می‌شود. از همین رو طی دوران دریافت بیمه بیکاری، به شخص واجد شرایط عیدی تعلق نخواهد گرفت.
شرایط بیمه بیکاری برای بیمه شدگان
- به صورت غیر ارادی بیکار شده باشند
- بازنشسته یا مستمری بگیر یا از کار افتاده نباشند
- قبل از بیکاری ۶ ماه سابقه پرداخت حق بیمه نیاز است
- تبعه دیگر کشورها نباشد
- ۱ سال قرارداد کار با پرداخت حق بیمه داشته باشند
- بیمه شدگانی که به علت حوادثی مثل سیل، زلزله یا آتش‌سوزی بی کار شده اند، نیاز به داشتن حداقل سابقه بیمه ندارند
- افرادی که در دسته صاحبان حرفه، مشاغل آزاد و بیمه شدگان اختیاری قرار دارند، مشمول این موضوع نیستند
- کارگران فصلی در صورتی‌که در اواسط فصل کار اخراج شده اند و بیکاری آن ها غیرارادی تشخیص داده شود
- افراد شاغل در کارهایی که چیستی و ماهیت آن جنبه دائمی دارد و مطابق قرارداد کار در مدت معینی مشغول کار بوده اند، با تشخیص واحدهای تعاون، کار و رفاه اجتماعی، درصورتی که در پایان قرارداد بیکار شوند و در آخرین کارگاه حداقل ۱ سال سابقه پرداخت حق بیمه داشته باشند
- اگر که بیمه شده ای حداکثر ظرف مدت ۲ ماه بعد از طی دوران سربازی به محل کار خود برگردد ولی کارفرما از به کارگیری دوباره وی خودداری کند، با احراز دیگر شرایط می تواند از پاداش بیمه بیکاری استفاده نماید
- کارفرما، دارای شغل آزاد و یا بیمه شده اختیاری نباشید
- بیکاری خود را تا ۳۰ روز بعد از اخراج به اداره کار اعلام کنید
با توجه به موارد زیر بیمه بیکاری قطع خواهد شد
- مدت زمانی که بیمه بیکاری به فردی تعلق می‌گیرد به اتمام برسد
- شخص بیمه شده فوت کند
- بیمه شده بدون دلیل از شرکت در دوره های کارآموزی خودداری کند
- فرد بیمه شده مجدد به کار اشتغال یابد
- بیمه شده از قبول شغل مشابه خودداری کند
- فرد بیمه شده مستمری بازنشستگی دریافت کند و یا دچار از کارافتادگی شود
