اعتراض مالیاتی یک برگ امتیازی است که قانون‌گذار در اختیار مودیان یا ماموران مالیاتی گذاشته، تا چنانچه نسبت به مفاد مندرج در برگ تشخیص مالیات، مخالفتی داشته باشند. این اختلاف نظر خود را در قالب اعتراض‌نامه تسلیم اداره امور مالیاتی مربوطه نمایند.
برای اطلاع از مراحل اعتراض به برگ تشخیص مالیاتی این مقاله را بخوانید.
اعتراض مالیاتی
طبق ماده ۲۳۷ قانون مالیات های مستقیم، برگ تشخیص مالیات باید براساس منابع صحیح و درست و همچنین متکی به دلایل و اطلاعات کافی به نحوی تنظیم گردد. که کلیه فعالیت‌های مربوطه و درآمدهای حاصل از آن به طور صحیح در برگه قید شده و برای مودی واضح باشد. امضا کنندگان برگ تشخیص مالیات باید نام کامل و سمت خود را در برگ تشخیص به طور خوانا قید کنند. و مسئولیت، تمام جزئیات درج شده در برگه را برعهده بگیرند. و همین‌طور، در صورت استعلام مودی از نحوه تشخیص مالیات موظف‌اند جزئیات گزارش را برمبنای صدور برگ تشخیص قرار گرفته به مودی اعلام نمایند.
در ابتدا جهت کوتاه نمودن مسیر رسیدگی، اعتراض مودی به صورت اداری مورد رسیدگی قرار می‌گیرد. حال اگر اختلافات در این مرحله از اعتراض به اتمام نرسد. پرونده مالیاتی مودی برای هیات حل اختلاف بدوی و یا تجدید نظر و یا شورای عالی مالیاتی فرستاده می‌شود.
رسیدگی در هیات ها اصولاً به صورت حضوری است. و مودی یا نماینده وی و نیز نماینده اداره امور مالیاتی می‌تواند در جلسه رسیدگی حاضر شوند. همانطور که احتمالا هم می‌دانید رسیدگی به پرونده‌های مالیاتی در این هیات ها به صورت تخصصی و با حضور قاضی، نماینده سازمان امور مالیاتی کشور و نماینده تشکل‌ها یا مجامع حرفه‌ای انجام می‌گیرد. حال چنانچه مودی و یا ماموران مالیاتی، به رای صادر شده در این مرحله، اعتراضی داشته باشد. باید نارضایتی خود را در مدت ۲۰ روز بعد از ابلاغ رای، تقدیم شورای حل اختلاف تجدید نظر نمایند.
بیشتر بخوانید: تشکبل پرونده مالیاتی
جالب است که بدانید که بنا بر اصلاحاتی که قانون مالیات های مستقیم در سال ۱۳۸۰ داشت. ماده ۲۴۷ قانون مالیات های مستقیم که مربوط به اعتراض مالیاتی است را حذف کرد. اما براساس نیازها و اصلاحات مجدد، این ماده دوباره در تاریخ ۲۰/۲/۱۳۸۸ احیا گردید. و به موجب این ماده دوباره احیا شده، مودیان یا ماموران مالیاتی این حق را پیدا کردند که به رای صادر شده در مرحله بدوی اعتراض کرده و خواستار بررسی مجدد در مرحله تجدید نظر باشند.
نظر به اینکه قانون‌گذار به دنبال کوتاه نمودن مسیر رسیدگی به اعتراض و شفاف شدن حق مودیان و ماموران مالیاتی است. این پیش‌بینی را داشته که اعتراضات و نتایج نهایی از آن در همان مراحل اولیه (هیات حل اختلاف بدوی و تجدید نظر) به اتمام برسد. زیرا رسیدگی‌های مقرر در شورای عالی مالیاتی یا دیوان عدالت اداری باعث طویل شدن اعتراض مالیاتی می‌شوند.
مهلت اعتراض به برگ تشخیص مالیات
آیا می‌توان زمان رسیدگی به اعتراض مالیاتی مودی را به تعویق انداخت؟
تعویق یا به عقب انداختن زمان جلسات رسیدگی هیات حل اختلافات، بنا به درخواست کتبی مودی برابر فرم مربوطه و با تسلیم مدارک و دلایل موجه، پس از بررسی مسئول دبیرخانه هیات حل اختلاف مالیاتی فقط برای یک‌بار مجاز می‌باشد. البته در موارد استثنا، تمدید مهلت رسیدگی منوط به موافقت مدیر کل اداره مربوطه مورد اعتراض می‌باشد.
آیا سابقه مودی، می‌توانند ملاک تشخیص مالیات شود؟
در پاسخ به این سوال که آیا ماموان مالیاتی این حق را دارند که در هنگام ثبت فعالیت و درآمدهای حاصل از آن. می‌توانند از سوابق مالیاتی مودیان هم استفاده کنند یا نه؟ باید بگوییم سازمان امور مالیاتی، در خصوص این موضوع از خود مخالفتی نشان نداده است. اما اگر تمامی استدلالات و جمع آوری اطلاعات براساس همین سوابق باشد آن را امری غلط دانسته‌اند. چرا که این نوع جمع کردن اطلاعات، احتمال تضییع شدن حق مودی و دولت را بالا می‌برد.
اگر در اعتراض مالیاتی مودی نقصی وجود داشته باشد چه اتفاقی می‌افتد؟
همانطور که مطلع هستید، قبل از تشکیل جلسه هیات حل اختلاف مالیاتی، تمام پرونده و فرم و برگ‌های مربوط به اعتراض توسط دبیرخانه هیات حل اختلاف مورد بررسی قرار می‌گیرد. ولی چنانچه به هر دلیلی در پرونده مالیاتی نقصی وجود داشته باشد. پرونده مودی بدون مطرح شدن در جلسه هیات اختلاف مالیاتی، برگشت داده می‌شود. تا نسبت به رفع نواقص به وجود آمده، اقدام نماید. البته شما می‌توانید برای جلوگیری از این اشتباهات و تسریع در انجام روند اعتراض مالیاتی، از مشاوران مالی آگاه و متخصص در این حوزه کمک و هدایت لازم را بگیرید.
در محضر شورای عالی مالیاتی
هرگاه مودی یا اداره امور مالیاتی در موعد مقرر نسبت به رای قطعی هیات حل اختلاف مالیاتی شکایتی داشته باشند. مرجع رسیدگی به آن شورای عالی مالیاتی می‌باشد. این شورای به شکایات مطروحه که با دلایل و یا ارائه اسناد و مدارک صراحتا یا تلویحا ادعای نقض قوانین و مقررات موضوعه یا ادعای نقص رسیدگی شده باشد.
بدون ورود به ماهیت امر، صرفا از لحاظ رعایت تشریفات و کامل بودن رسیدگی‌های قانونی و مطابقت مورد با قوانین و مقررات موضوعه به موضوع رسیدگی و مستنداً به جهات و اسباب و دلایل قانونی رأی مقتضی بر نقض آرای هیات های حل اختلاف مالیاتی و یا رد شکایت مزبور صادر می‌نماید. این مرجع از اعتراض مالیاتی، یکی از راه‌های فوق‌العاده رسیدگی به شکایاتی است که به علت انقضای مهلت‌های اعتراض، قابل طرح در مرجع دیگری نیستند. البته لازم به ذکر است که این آرای در صورت لزوم قابل اعتراض در دیوان عدالت اداری می‌باشند.
قوانین یا نکاتی که در مورد هیات های حل اختلاف باید بدانید
- مودی مالیاتی موظف است که مقدار مالیات مورد قبول را پرداخت کرده و نسبت به مازاد آن، اعتراض خود را در مدت مقرر تسلیم نمایند.
- نمایندگان عضو هیات های حل اختلاف مالیاتی نباید قبلاً نسبت به موضوع مطروحه اظهار نظر داشته یا رأی داده باشند.
- در صورتی که رای صادر شده در مرحله بدوی، از سوی یکی از طرفین، مورد اعتراض تجدید نظرخواهی قرار گرفته باشد. در مرحله تجدید نظر، فقط به ادعای آن طرف رسیدگی و رای صادر خواهد شد.
- آرای قطعی هیات حل اختلاف مالیاتی به استثناء مواردی که رأی هیات حل اختلاف مالیاتی بدوی با عدم اعتراض مودی یا مأمور مالیاتی مربوط قطعیت می‌یابد. برابر مقررات ماده ۲۵۱ قانونی مالیات های مستقیم، قابل شکایت و رسیدگی در شورای عالی مالیاتی خواهد بود.
- در مواردی که شکایت مودیان از آرای هیات های حل اختلاف بدوی از طرف هیئت اختلاف تجدید نظر رد شود. و همچنین چنانچه شکایت از آرای هیات های تجدید نظر از طرف شعب شورای عالی مالیاتی مردود اعلام شود. برای هر مرحله از شکایت، معادل ۱% تفاوت مالیاتی موضوع رای مورد شکایت و مالیات ابرازی مودی در اظهارنامه تسلیمی، هزینه رسیدگی تعلق گرفته و مودی موکلف به پرداخت آن می‌شود.
نکاتی که در هنگام تنظیم برگ اعتراض مالیاتی باید رعایت شوند
برای اشخاصی حقیقی فرم اعتراض باید شامل فیلدهای ذیل باشند:
مثل نام و نام خانوادگی، نام پدر، شماره شناسنامه، محل صدور، شماره ملی و شماره اقتصادی و نشانی دقیق محل سکونت او به همراه مشخصات پستی و الکترونیکی باشد. فیلدهای ضروری در برگ اعتراض‌نامه مالیاتی برای اشخاص حقوقی باید شامل، نام شخص حقوقی، شماره و تاریخ ثبت، محل ثبت، شماره پرونده و شماره اقتصادی و شناسایی ملی، نشانی قانونی، کد پستی ده رقمی و همچنین مشخصات دورنگار و نشانی الکترونیکی باشد.
منبع مالیاتی مورد اعتراض به همراه عملکرد سال یا سال‌های مورد اعتراض به تفکیک هر سال با ذکر شماره و تاریخ برگ تشخیص یا برگ اجرایی، در کنار دو موارد گفته شده باید باشد.
مودیان یا افراد معترض به برگ تشخیص مالیاتی، باید خواسته و اعتراض خود را به صورت شفاف و روشن بیان کرده و آن را ضمیمه اسناد، تصاویر و مدارک خود کرده و تسلیم اداره مربوطه نمایند. فرم اعتراض باید توسط مودی یا وکیل و یا نماینده قانونی وی تنظیم شده و سرانجام در هنگام تسلیم آن به اداره امور مالیاتی مربوطه در قبال آن رسید دریافت نماید.
نکته‌ای که مودیان یا نماینده قانونی خود در خصوص تنظیم اعتراض نامه مالیاتی باید بدانند. این است که چنانچه آنان تصمیم بگیرند که اعتراض خود را از طریق پست سفارشی ارسال کنند. تاریخ تقدیم اعتراض‌نامه به پست، جزء تاریخ تسلیم اعتراض به مرجع مالیاتی مربوطه می‌باشد. مودیانی که قصد دارند برای تنظیم اعتراض مالیاتی خود یک وکیل از بین وکلای دادگستری و یا سایر اشخاص به موجب سند رسمی، انتخاب کنند. باید در وکالتنامه حدود اختیارات او را تعریف کنند.
البته شاید ذکر این نکته، خالی از فایده نباشد که چنانچه مودی، از وکیل یا نماینده قانونی و یا ولی و یا وصی برای تسلیم و تنظیم اعتراض مالیاتی استفاده کرد. باید تصویر مدارکی که دال بر سمت قانونی او می‌باشد ضمیمه اعترض‌نامه قرار بگیرد. در صورت فوت مودی، کلیه حقوق و تکالیف مربوط به چگونگی رسیدگی به اعتراض مودی به وراث او منتقل می‌شود. که در صورت وقوع چنین اتفاقی، وقت رسیدگی هیات حل اختلافات باید به همه وراث ابلاغ شود. هر چند عدم حضور وراث، وکیل، نماینده قانونی مودی فوت شده مانع از رسیدگی هیات به اعتراض مالیاتی او نمی‌شود.
استانداردهای اعتراض به برگ تشخیص مالیات
- هر یک از برگ تشخیص ها یک شماره برگ تشخیص دارند که ممیزان مالیاتی می‌توانند شماره را وارد کنند و در نهایت به اطلاعات پرونده مودی دسترسی داشته باشند.
- تاریخ در برگ تشخیص ضروری است و اهمیت ویژه ای دارد. چرا که تاریخ زمان صدور برگ را نشان خواهد داد و همچنین مهلت اعتراض به برگ تشخیص مالیاتی می‌باشد.
- در برگ تشخیص باید مشخصات نظیر آدرس، تلفن و دیگر جزئیات را به طور دقیق ثبت کنید.
- مشخصات و اطلاعت هویتی مودیان و شماره اقتصادی و نوع فعالیتشان نیز باید در این برگ ثبت شود.
- ثبت اعتراض باید به صورت خلاصه باشد
- الفاظ غیر رسمی در متن نباید به کار برده شود
در این راه مشاوره مالیاتی می‌توانند یاری دهنده شما باشند.
